نگاهی به تاریخچه سدیم بی کربنات
بی کربنات سدیم چیست؟ در سال ۱۷۹۱ ، شیمیدان فرانسوی به نام “نیکلاس لبلا نک” توانست برای اولین بار، کربنات سدیم را تولید کند که به آن خاکستر
سودا نیز می گویند. در سال ۱۸۴۶ ، دو نانوای آمریکایی، “جان دوایت” و “آستین چرچ”، اولین کارخانه تولید جوش شیرین از کربنات سدیم و دی اکسید
کربن را در آمریکا تأسیس کردند.
بی کربنات سدیم توسط فردی به نام Rudyard Kiplingدر دهه 1800 معرفی شد. یک ترکیب که می توانست در ماهیگیری تجاری استفاده شود تا از خراب
شدن ماهی تازه صید شده جلوگیری کند. این کاربرد، گسترده ترین موارد استفاده از سدیم بی کربنات در آن زمان بود.
در سال ۱۹۱۹ ، یک سناتور آمریکایی اعلام کرد که جوش شیرین می تواند آنفولانزای اسپانیایی را درمان کند! برخی از مطالعات آن زمان نشان داد که
جوش شیرین چیست و چه اثرات درمانی برای بیماری هایی نظیر آنفولانزا دارد.
روشهای تولیدسدیم بی کربنات
۱-تولید جوش شیرین در صنعت:
برای اینکه بهتر بدانید بی کربنات سدیم چیست لازم است با روش تولید این ماده آشنا شوید. بی کربنات سدیم به صورت صنعتی از کربنات سدیم تولید می شود.
Na2CO3 + CO2 + H2O → 2NaHCO3 ۲
سودا اَش، استخراج شده به شکل سنگ معدن ترونا (Trona) در آب حل شده و با دی اکسید کربن تیمار میشود. بی کربنات سدیم به صورت جامد از این ، محلول به صورت رسوب، خارج میشود.
در مورد فرآیند Solvay بی کربنات سدیم، یک ترکیب واسطهای در واکنش کلرید سدیم، گاز آمونیاک و دی اکسید کربن است. با این وجود، این محصول، خلوص کمتری ( ۷۵ درصد) را دارد
NaCl + CO2 + NH3 + H2O → NaHCO3 + NH4Cl
اگر چه ارزش تجاری و تولیدی قابل توجهی ندارد اما سدیم بی کربنات به دست آمده از واکنش دی اکسید کربن با محلول آبی هیدروکسید سدیم، نیز به دست آید:
CO2 + NaOH → NaHCO3
۲-تولید سدیم بی کربنات از طریق استخراج از معدن:
کانسارهای طبیعی ناکولیت (nahcolite) حاوی ترکیب معدنی بی کربنات سدیم هستند. این معادن در دوره ائوسی در زمان تشکیل رودخانه سبز در کلرادو ایجاد شده اند. این رسوبات در طول زمان، در اثر تبخیر بستر رودخانه، به مرور ته نشین شده اند.
استخراج تجاری سدیم بی کربنات از این منطقه با استفاده از تکنیکهای معمول استخراج زیرزمینی مانند
استخراج گودال، حفر درام و استخراج طولی مشابه استخراج ذغال سنگ انجام میشود.
مقادیر محدودی از محصول، با استخراج محلول سدیم بی کربنات از طریق پمپاژ آب گرم از بسترهای ناکولیت و بازیابی “ناکلیت” محلول در سطح زمین به
دست می آید. این استخراج از طریق یک فرآیند تبلور با خنک کننده طبیعی انجام میشود.